وی با اشاره به حادثه نخست در حج که همانا سقوط جرثقیل بود، گفت: در این حادثه نیز نخستین تیمی که بر سر حادثهدیدگان حاضر شد تیم مرکز پزشکی جمعیت هلال احمر بود بهصورتی که زودتر از نیروهای امدادی به مجروحان امدادرسانی صورت پذیرفت.
رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر در ادامه به فاجعه منا نیز اشاره کرد و گفت: پرداختن به این حادثه از چند بعد امکانپذیر است اول اینکه اصولا میتوانست این اتفاق رخ ندهد و رخ دادن این فاجعه نشات از کوتاهی سعودیها بود. همچنین در رسیدگی به مصدومان نیز کوتاهی صورت پذیرفت و ماشاهد سوء مدیریت و رسیدگی به اجسات فوت شدگان بودیم. همچنین این سوءمدیریتها در روند درمانی با بییماران نیز مشهود بود.
مرعشی با اشاره به حادثه منا که در ساعت 8:45 صبح به وقوع پیوست اشاره کرد و گفت: متاسفانه نیروهای سرباز سعودی نیز در این فاجعه بیتجربه بودند و در زمان کمکرسانی به حادثهدیدگان با مشکلات عدیدهای مواجه شدیم. به طوری که حتی دکتر کولیوند معاون حج عمره مرکز پزشکی هلال احمر به کادر پزشکی ایران دستور داد تا آمبولانسها به محل حادثه منا بروند و اگر سربازها اجازه ورود ندادند با آنان برخورد کنند و با کنار زدن آنها به مجروحان کمک کنند کما اینکه این اتفاق رخ داد و 500 تا 600 مجروح این حادثه که از حجاج ایرانی و غیرایرانی بودند نجات یافتند.
* سعودیها برخلاف سالهای گذشته حجاج ایرانی را به خیابان مرگ 204 فرستادند
مرعشی در ادامه به یکی از ناگفتههای حادثه منا اشاره کرد و گفت: خیابان 204 که حادثه منا در آن به وقوع پیوست عرضی برابر با 12 متر دارد و این در حالی است که در هیچ سالی حجاج ما را از این خیابان هدایت نمیکردند بنابر این در گرمای بالای 43 درجه و با وجود خستگی حجاج متاسفانه حجاج ایرانی به این خیابان هدایت شدند که در نهایت شاهد وقوع چنین تلفاتی شدیم.
وی ادامه داد: در تجمعاتی مانند منا حتی یک صدا و یا یک گریه میتواند باعث حادثه بحرانی در حوزه تجمعات شود بنابر این بدون اغراق میتوانم عنوان کنم اگر سعودیها اجازه مداخله درمانی میدادند یک سوم فوت شدگان نجات مییافتند.
رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر عنوان کرد: در زمان فاجعه منا سعودیها 4 بیمارستان داشتند که به هیچ عنوان پاسخگوی چنین بحرانهایی نبود حتی در بحث نیروهای درمانی نیز مشکل داشتند و در تجهیزات پزشکی نیز کمبودها بسیار بود به طور مثال مسیر باز نگه داشتن مسیر هوایی دهان وجود نداشت.
مرعشی ادامه داد: فاجعه منا میتوانست لطمه زیادی به تیم پزشکی ایران وارد کند اما خوشبختانه 22 تا 23 نفر از کادر پزشکی ایران دچار صدماتی شدند ولی تهدید حیاتشان به خطر نیفتاد ولی دو پزشک از تهران و اصفهان جان خود را از دست دادند و در این فاجعه برخی از نیروهای امدادی ما نیز بازداشت شدند که بعد از اقدامات لازم آنها را آزاد کردند.
* چیدن اجساد روی هم به ارتفاع یک و نیم متر
وی با اشاره به یکی از ناگفتههای فاجعه منا عنوان کرد: وقتی اجساد را روی هم چیده بودند ارتفاعی به اندازه یک و نیم متر تشکیل شده بود که طول مسیر چیدن این اجساد بسیار بالا بود بنابر این اگر حجاجی در میان این اجساد زنده بود نمیتوانست نجات پیدا کند زیرا اجساد را روی آسفالت داغ قرار داده بودند و تخلیه اجساد نیز 18 ساعت به طول انجامید که باعث تغییر شکل ظاهری نعش شده بود.
وی در ادامه با بیان اینکه با وجود دوربینهای متعدد و بالگردهای سعودی آنها میتوانستند از بحران تجمع در منا پیشگیری و مدیریت کنند، افزود: در مجموع از 454 کاروان بالغ بر 53 کاروان آسیب دیدند.
رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر تصریح کرد: پس از فاجعه منا نیز دکتر کولیوند معاون حج عمره مرکز پزشکی در طول شبانهروز بیدار بود و حتی تا نماز صبح برای رسیدگی به اجساد و مجروحان تلاش میکرد به طوری که در انتقال مرحله اول 114 اجساد به ایران بازگشت وی در شستوشوی همه این اجساد حضور داشت و اعلام کردیم که نباید اجساد کفن شوند و در نهایت تزریق مواد خاصی به بدن حجاج برای انتقال انجام شد. همچنین انتقال اجساد توسط سعودیها 13 مرحله داشت که با رایزنی توانستیم بسیاری از آنها را حذف کنیم.
مرعشی با اشاره به اخبارهای نادرست از فضای مجازی که به عربستان منتقل میشد گفت: اکثر این اخبارها و شایعات در فضای مجازی نادرست بود به طور یکه یک بار در یکی از خبرها اعلام شده بود که 12 مجروح ایرانی در یکی از بیمارستانها بستری هستند ولی وقتی به آن بیمارستان مراجعه کردیم هیچ مجروح ایرانی و غیرایراین مشاهده نکردیم و این شایعات انرژی کادر درمانی رامیگرفت.
وی با اشاره به حضور 500 کادر بهداشتی و درمانی در حج تمتع امسال گفت: یکی از کارهای بزرگ مرکز پزشکی هلال احمر انتقال 7 بیمار زیر دستگاه تنفسی بود که با مشارکت 10 پرستار تعداد قابل توجهی متخصص و تجهیزات پزشکی صورت پذیرفتند.
رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر عنوان کرد: هم اکنون نیز با اعزام کامل حجاج و کادرهای پزشکی از عربستان به ایران فقط یک بیمار با یک پزشک در مدینه حضور دارد تا در روز دوشنبه 27 مهر جراحی قلب برای این زائر صورت پذیرد.
* حج 94 بدون کرونا
مرعشی همچنین عنوان کرد: در حج تمتع 94 حتی یک مورد زائر ایرانی نیز در عربستان به کرونا مبتلا نشد.
* پاسخ به 3 شایعه مهم
وی در پاسخ به برخی شایعات فاجعه منا از جمله پخش نوعی سم از طریق پنکهها گفت: اصلا پنکهای وجود نداشت اگر وجود داشت زائران خنک میشدند و حتی نجات پیدا میکردند که مهمترین مشکل گرما بود پس این شایعه بود.
مرعشی در پاسخ به شایعه دیگری مبنی بر اینکه برخی افراد که با اجساد به اشتباهی داخل کانتینرها شده بودند وقتی به هوش آمده بودند نشسته بودند و از سرما یخ زده بودند، گفت: این مطلب نیز شایعه بود.
* نقش شرکت انگلیس - صهیونیستی G4S در حادثه منا
رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر درباره نقش شرکت انگلیسی - صهیونیستی G4S که امنیت حجاج را در عربستان برعهده داشت عنوان میشود این شرکت مسئولیت زندانهای اسرائیل را برعهده دارد گفت: این مطلب را بنده اطلاعی ندارم و باید سازمان حج و یا نهادهای دیگر پاسخ دهند.
مرعشی درباره انتقال اجساد دفن شده حجاج ایرانی در عربستان به کشورمان و یا حضور بازماندگان آنها بر سر حجاج دفن شده در مکه بیان داشت: این هم مطلبی است که از حیطه وظایف ما خارج است و سازمان حج و زیارت باید پاسخ دهد.
وی در باره جزئیات گرفتن DNA از دفن شدگان نیز افزود: این کار هم اکنون برعهده پزشکی قانونی کشور است تا درباره گرفتن DNA دفنشدگان باید این مسئله را بیان کنم که پروفایل تشکیل میشود، زیرا پروفایل این موارد در اجساد فرق میکند.
مرعشی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا این امکان وجود نداشت برای پیشیگری از چنین حادثه منا به خصوص حجاج ایرانی توصیههای لازم صورت میپذیرفت گفت: این توصیهها هر سال و در حج تمتع ارائه میشود. به هر حال 454 کاروان بود و زمان و مسیرها نیز مشخص بنابر این توصیهها هر سال ارائه میشود ولی این فاجعه به دلیل سوء مدیریت سعودیها صورت پذیرفت.